Grzybica skóry stóp
Jak powstaje grzybica skóry?
Najprościej można odpowiedzieć tak – ciasno, ciemno, ciepło, wilgotno, brak higieny i osłabiony ludzki organizm. To są główne i najbardziej sprzyjające warunki do rozwoju zarodników grzybów u człowieka. Zdarzają się też choć rzadko grzybice pochodzenia odzwierzęcego. Człowiek ma w sobie naturalnego obrońcę przed zarodnikami grzybów w postaci przeciwciał i gospodarki hydrolipidowej skóry (tzw. płaszcz hydrolipidowy). Kiedy jednak dochodzi do osłabienia organizmu poprzez np. antybiotykoterapię albo choruje się na cukrzycę odpowiadającą za znaczące osłabienie organizmu, to zarażenie się grzybicą jest o wiele łatwiejsze.
Na szybsze i łatwiejsze zakażenia grzybicą narażeni są również alergicy, kobiety w ciąży i osoby otyłe. Dotyczy to również palaczy. Paleniu papierosów towarzyszy zaburzenie krążenia w kończynach dolnych, miażdżyca i zwiększona nadpotliwość, która zwiększa ryzyko przedostania się grzybicy.
Następnym źródłem zarażenia się grzybicą jest chodzenie gołymi stopami po wilgotnych, nie dezynfekowanych miejscach. Takim miejscem może być klub fitness, sauna lub basen. Zarodniki grzybów mogą znajdować się także w hotelach na wykładzinach albo u sąsiada, gdzie współlokatorzy mają grzybicę.
Jak rozpoznać grzybicę skóry?
Pierwszą oznaką grzybicy skóry stóp jest zaczerwienienie, świąd, odczuwanie napięcia między palcami oraz na stopach, uwidaczniają się drobne pęcherzyki i złuszczenia. Należy być świadomym, że gdy leczenie grzybicy nie będzie prawidłowo zakończone, choroba ta może powrócić ze spotęgowaną siłą.
Przyczyny grzybicy
- Brak higieny osobistej.
- Nadmierne mycie się mydłami o podwyższonym pH (powyżej pH = 7) – skóra podatna na zarażenie poprzez utratę ochronnej warstwy hydro-lipidowej.
- Osłabienie organizmu (antybiotykoterapia, bardziej podatni są: cukrzycy, alergicy, kobiety w ciąży, osoby otyłe, palacze – towarzyszy im zaburzenie krążenia kończyn dolnych, miażdżyca, nadmierna potliwość, chemioterapia).
- Chodzenie na boso po wilgotnych, niezdezynfekowanych powierzchniach (np. basen).
- Ciasne i wilgotne obuwie.
Jak można zapobiegać grzybicy skóry?
- Chodź w przewiewnym i wygodnym obuwiu. Raz zarażone obuwie grzybicą powinno być zniszczone. Sportowe buty wykorzystuj tylko do treningu a na spacer wygodne buty spacerowe – dotyczy to również dzieci i młodzieży.
- Codziennie zmieniaj skarpetki. Powinny być one z dobrze przewiewnego materiału, nie za ciasne.
- Dokładnie i regularnie oglądaj swoje stopy. Jeżeli jest Ci trudno to poproś o to kogoś z rodziny lub bliskiej Ci osoby.
- Dbaj o higienę. Po codziennym umyciu stóp dokładnie osusz stopy i miejsca między palcami.
- Używaj świeżych i czystych ręczników. Nigdy nie korzystaj z cudzych ręczników ani nie dawaj nikomu swojego ręcznika.
- Nie używaj zbyt często mydła z pH powyżej 7.
- Nie chodź na pedicure jeżeli masz objawy grzybicy.
- Na basen wybieraj się zawsze ze zmiennym obuwiem. Nie chodź boso po nie wydezynfekowanych powierzchniach. Nawet na basenach grzyby mogą być odporne na zwykłe środki dezynfekujące.
- Miej pod ręką preparat do zwalczania grzybicy. W razie potrzeby zastosuj go jeszcze przed włożeniem stóp do butów.
- U sąsiada lub w innym miejscu zamieszkującym przez ludzi chodź tylko w swoim obuwiu.
- W razie jakichkolwiek podejrzeń o grzybicę skontaktuj się z dermatologiem lub podologiem.
- Jeżeli wybierasz się na pedicure to korzystaj z usług gabinetów, które sterylizują narzędzia.
- Nie używaj pumeksów bo tam jest prawdziwe siedlisko grzybów. Lepiej użyj swojego pilnika albo tarki, które można łatwo wyczyścić.
Przebieg terapii
We wszystkich przypadkach leczenie grzybicy związane jest z długotrwałą kuracją. Trwa to od kilkunastu tygodni do nawet kilkunastu miesięcy. Potrzebna i pomocna jest tutaj wielka dyscyplina i wytrwałość w profilaktyce samego chorego. Bez cierpliwości i systematyczności chorego nie pozbędziecie się.
Czas terapii
W przypadku grzybicy ciężko określić dokładny czas leczenia. Powodzenie terapii jest uzależnione od rodzaju zakażenia, sumienności i systematyczności pacjenta.
Grzybica paznokci
Grzybica paznokci charakteryzuje się rozwojem nieprawidłowości w obrębie płytek paznokciowych pod postacią zgrubienia, przebarwienia, nadmiernego rogowacenia i ich łamliwości. W obrębie płytek mogą pojawić się zmiany o charakterze pobruzdowań. Schorzenie jest wywołane przez różne odmiany grzyba strzygącego.
Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi grzybicy paznokci jest ucisk mechaniczny (np. przez ciasne obuwie) i zaniedbania higieniczne. Poza tym istnieje osobnicza skłonność do zachorowań u osób z zaburzeniami odpornościowymi organizmu (przede wszystkim, kiedy zdolność obrony ustroju jest zaburzona wskutek schorzeń i leczenia immunosupresyjnego).
Często grzybica paznokci współistnieje z zaburzeniami hormonalnymi (np. z nadczynnością kory nadnerczy lub z przyjmowaniem dużych dawek sterydów przez pacjenta, z niedoczynnością tarczycy i innymi nieprawidłowościami gospodarki hormonalnej ustroju). Zmiany grzybicze paznokci często mają charakter epidemiologiczny (są źródłem zakażenia dla osób z otoczenia i samozakażenia skóry u chorych).
Objawy grzybicy paznokci
Pierwsze objawy grzybicy paznokci rozwijają się zazwyczaj na wolnym brzegu płytki paznokciowej lub na jej obszarach graniczących ze skórą palców. Kolor paznokci może być różny - żółtobrunatny lub zielonkawy. Płytki są łamliwe, u niektórych chorych ulegają stopniowemu pogrubianiu, rozwarstwianiu i częściowemu wykruszaniu.
Cechy grzybicy paznokci mogą być różne u innych pacjentów, obraz kliniczny jest także różnie nasilony. Przebieg schorzenia jest szczególnie długi, nieleczona grzybica trwa wiele lat.
Rozpoznanie grzybicy paznokci i leczenie
Ustalenie rozpoznania grzybicy paznokci nie jest łatwe. Podstawowe znaczenie ma badanie mykologiczne potwierdzające obecność grzyba w wykwitach skórnych. Dodatkowo pomocne może być stwierdzenie typowych nieprawidłowości na paznokciach oraz obecność grzybicy skóry dłoni lub stóp.
Obecnie nie stosuje się chirurgicznego usuwania płytek paznokciowych w grzybicy paznokci, ponieważ do leczenia wprowadzono silne i skuteczne preparaty o działaniu zarówno miejscowym, jak i ogólnoustrojowym.
Grzybica paznokci — Badanie mykologiczne paznokci z grzybicą
Badanie mykologiczne
Leczenie trudnych przypadków grzybic przez lekarzy dermatologów może być długotrwałe i nie zawsze może przynieść szybką poprawę albo wyleczenie grzybicy. Dlatego aby móc szybciej zniszczyć grzyby w skórze lub na płytce paznokcia potrzebne jest dokładne badanie mykologiczne umożliwiające ich rozpoznanie i zróżnicowanie.
Opis zabiegu
Do badania mykologicznego potrzebne są zeskrobiny zarażonej grzybem płytki paznokcia lub tkanki skórnej. Zabieg mający na celu uzyskanie materiału do badania w gabinecie podologicznym jest z reguły szybki i bezbolesny. Polega na zeskrobaniu lub zdarciu odpowiednim frezem nieznacznej ilości tkanki skórnej lub części paznokcia. Również z okolicy części podpaznokciowej. Materiał wędruje do laboratorium, gdzie poddany jest specjalnej „hodowli”. Po około 4 tygodniach otrzymuje się wynik z antybiogramem czyli z wykazem leków, na które grzyb nie jest odporny.
Po uzyskaniu wyniku badania Podolog kieruje pacjenta do lekarza specjalisty (dermatologa), by ten na podstawie wyników badania mógł wdrożyć odpowiednie leczenie. Proces leczenia jest w tym przypadku znacznie krótszy i zapewnia możliwość całkowitego wyleczenia.
UWAGA!
Jeżeli wynik badania był ujemny, a obraz kliniczny sugeruje etiologię grzybiczą, to mimo uzyskania ujemnego, nie stwierdzającego grzybów wyniku badanie mykologiczne powinno być przeprowadzone przynajmniej trzykrotnie.